Η ιστορία του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας Πειραιά “Aγιος Παντελεήμων’’ ξεκινάει από την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής και κυρίως στη διάρκεια των χρόνων που ακολούθησαν, δεδομένης της εγκατάστασης των προσφυγικών πληθυσμών στις περιοχές γύρω από τον Πειραιά. Στα χρόνια αυτά με πρωτοβουλία της οργάνωσης των “Αμερικανίδων Κυριών’’ άρχισε να λειτουργεί στην κεντρική πλατεία της Κοκκινιάς πολυϊατρείο, προκειμένου να παρέχει περίθαλψη και φροντίδα στους πολύπαθους πρόσφυγες της εποχής .
Το πολυϊατρείο ονομάσθηκε “Νοσοκομείο Αμερικανίδων Κυριών’’, εγκαταστάθηκε σε πρόχειρα παραπήγματα με βασικές ελλείψεις ύδρευσης και αποχέτευσης. Στη διάρκεια περίπου μιας δεκαετίας το πολυϊατρείο μετατράπηκε σε Γενικό Νοσοκομείο με προσθήκες και επεκτάσεις γύρω από αυτό.
Το 1934 αριθμεί δύναμη 60 κλινών και με τη λήξη της φιλανθρωπικής δραστηριότητας των “Αμερικανίδων Κυριών” το νοσοκομείο περιέρχεται στο Ελληνικό κράτος, μετονομάζεται σε “Προσφυγικό Νοσοκομείο Νέας Κοκκινιάς” και διοικείται από 7μελή εκτελεστική επιτροπή, ενώ ένα χρόνο αργότερα (1935) μετονομάζεται εκ νέου, αντικαθιστώντας τον όρο“ Προσφυγικό Νοσοκομείο” με τον όρο “Πρότυπο Λαϊκό Νοσοκομείο” .
Το μικρό αυτό Νοσοκομείο, όπως έγινε αντιληπτό γρήγορα, ήταν αδύνατον να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες περίθαλψης και φροντίδας των πληθυσμών όχι μόνο της περιοχής γύρω από αυτό αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά.
Το 1937 αποφασίζεται από το τότε Υπουργείο Υγιεινής η ανέγερση νέου Νοσοκομείουδύναμης 300 κλινών με την επωνυμία “Γενικό Νοσοκομείο Πειραιώς” στη θέση που βρίσκεται σήμερα . Οι εργασίες ανέγερσης άρχισαν το 1939 και διακόπηκαν με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου,αφού στο μεταξύ είχαν κατασκευαστεί οι θεμελιώσεις όλου του κτιρίου, και είχε ολοκληρωθεί ο 2ος όροφος της Α΄ Πτέρυγας και ο 1ος όροφος της Β΄ Πτέρυγας.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου το Νοσοκομείο μετεγκαταστάθηκε σε κτίριο αποθήκης καπνού της “Κομμέρσιαλ Κόμπανι” που βρισκόταν στην οδό Θηβών και με κατάλληλες τροποποιήσεις και κτιριακές παρεμβάσεις διέθετε 210 κλίνες. Το Νοσοκομείο αυτό ήταν γνωστό ως Νοσοκομείο “Σαπόρτα” και κατάφερε να ανταποκριθεί στις δυσμενείς συνθήκες της περιόδου καθώς και στις επείγουσες, έκτακτες και τακτικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού.
Με τη λήξη του πολέμου το Νοσοκομείο συνεχίζει να λειτουργεί στις ίδιες εγκαταστάσεις αφενός και αφετέρου, λίγα χρόνια αργότερα (1948), επαναλαμβάνονται οι εργασίες ανέγερσης του αρχικά σχεδιαζόμενου νοσοκομείου, αφού προηγουμένως είχε αναθεωρηθεί η μελέτη σύμφωνα με την τρέχουσα τεχνογνωσία.
Το 1952 το Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά, όπως ονομάζεται πλέον, θεσμοθετήθηκε ως ΝΠΔΔ και άρχισε να λειτουργεί κανονικά, επεκτεινόμενο σταθερά Η ιατρική του υπηρεσία περιελάμβανε παθολογικά και χειρουργικά τμήματα. Πλην των ιατρικών αυτών τμημάτων ο Οργανισμός του Νοσοκομείου προέβλεπε τη λειτουργία εξωτερικών ιατρείων και εργαστηρίων. Το 1955-56 λειτουργεί με πλήρη δύναμη 400 κλινών ενώ από το 1954 λειτουργούσε ήδη σε αυτό το Κέντρο Αιμοδοσίας και Παρασκευής Παραγώγων Αίματος. Το 1964 ολοκληρώνονται οι εργασίες κατασκευής και το Νοσοκομείο αριθμεί πλέον 600 κλίνες με ταυτόχρονη υποστήριξη όλων των απαραίτητων εργαστηρίων.
Το 1983 το Νοσοκομείο εντάχθηκε στο ΕΣΥ (Ν. 13997/83) και το 1986 οι οργανικές του κλίνες ανέρχονται στις 630 (ΦΕΚ 901/Β/1986) από τις οποίες οι 300 κατανέμονται στον Παθολογικό, οι 300 στον Χειρουργικό και οι 30 στον Ψυχιατρικό Τομέα. Με το ίδιο ΦΕΚ το Νοσοκομείο ονομάζεται Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας “Δάμων Βασιλείου”. Στο Νοσοκομείο ανήκει επίσης το Κέντρο Υγείας Σαλαμίνας.
Το 1991 (ΦΕΚ 78.Β/91 και 360/Β/91) μετονομάζεται σε Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας-Πειραιά “Άγιος Παντελεήμων” και το 1995 αριθμεί 716 οργανικές κλίνες από τις οποίες οι 343 στον Παθολογικό, οι 343 στον Χειρουργικό και οι 30 στον Ψυχιατρικό Τομέα (ΦΕΚ 373/β/95).
Το 2001 εντάσσεται στο Γ΄ ΠΕΣΥΠ Αττικής βάσει του Ν. 2889 /2001 (ΦΕΚ 37/2-3-01), αποτελώντας ανεξάρτητη αποκεντρωμένη μονάδα του, με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια με την ονομασία Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας-Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων». Το 2007 με την αλλαγή της διαίρεσης της επικράτειας σε επτά Υγειονομικές Περιφέρειες το Νοσοκομείο ανήκει στην 2η Υγειονομική Περιφέρεια Πειραιώς και Αιγαίου βάσει του Ν 3527/2007 (ΦΕΚ 25/9-2-07).
Κύρια χαρακτηριστικά της μακράς περιόδου λειτουργίας του Νοσοκομείου ήταν η συνεχής προσπάθεια βελτίωσης των κτιριακών εγκαταστάσεων και ο εκσυγχρονισμός του ιατρό-τεχνολογικού του εξοπλισμού. Με την ένταξη του Νοσοκομείου στο ΕΣΥ η αποστολή του αναβαθμίζεται, εντασσόμενη σε ένα ενιαίο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών υγείας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
