ΤΟ ΡΟΛΟΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τον Αύγουστο του 1869 θεμελιώνεται το γνωστό αργότερα ως Ρολόι, προκειμένου να στεγαστεί εκεί Χρηματιστήριο. ( Στον πύργο του κτιρίου, ο τότε Δήμαρχος Δημήτριος Μουτζόπουλος, με δική του δαπάνη, τοποθέτησε το Ωρολόγιον της Πόλεως.
Η σύνταξη του σχεδίου για το κτίριο ανατέθηκε στον μηχανικό της πόλης, αντισυνταγματάρχη Γ. Μεταξά, ενώ τις οικοδομικές εργασίες ανέλαβε, με μειοδοτικό διαγωνισμό, ο εργολάβος Παναγιώτης Κύπριος.
Τον Ιούνιο του 1873 ανατίθεται στον καλλιτέχνη Πρινόπουλο η διακόσμηση των εσωτερικών χώρων, και στο ισόγειο του κτιρίου εγκαθίσταται το Ταχυδρομείο.
Τον Ιούνιο του 1874, ο άνω όροφος ενοικιάζεται ( αντί του ποσού των 300 δραχμών μηνιαίως ) στην Λέσχη. 
Στις 9 Φεβρουαρίου 1875, στον χώρο της Λέσχης εγκαινιάζεται το Χρηματιστήριο, το οποίο λειτούργησε για ελάχιστο χρόνο και μάλιστα υποτυπωδώς, ενώ η Λέσχη παρέμεινε εκεί μέχρι το 1885.
Ήταν η χρονιά κατά την οποία εγκαθίσταται στο Ρολόι το Δημαρχείο.
Για το γεγονός, ο Δημ. Θ. Σπηλιόπουλος γράφει στο βιβλίο του Ο Πειραιεύς και οι Δήμαρχοι της πρώτης εκατονταετηρίδος :
« … Μίαν ωραίαν  πρωίαν  ο δήμαρχος  Αριστ. Σκυλίτσης μετά του προσωπικού της Δημαρχίας μετέφερε τα Γραφεία της Δημαρχίας, έπιπλα και έγγραφα του Δήμου, εις το ωραίον δημοτικόν κτίριον, ένθα και εγκατέστησε το δημαρχιακόν κατάστημα…»

Όταν ο Τρύφων Μουτζόπουλος πέθανε, στις 20 Ιουλίου 1906 ( υπήρξε ο τελευταίος κατά τον 19ο και πρώτος κατά τον 20ό αιώνα αιρετός Δήμαρχος Πειραιά και μοναδικός με 17, συνολικώς, χρόνια θητείας : 1874-1883, 1895-1903 ), το Δημοτικό Συμβούλιο κήρυξε παμπειραϊκό πένθος, και η σορός του εξετέθη σε λαϊκό προσκύνημα στο Ρολόι.

Στο Ρολόι εξακολουθεί να στεγάζεται το Δημαρχείο μέχρι και την περίοδο Παύλου Ντεντιδάκη ( 1959 – 1964 ), ενώ εκεί, μέχρι και την κατεδάφισή του, το 1968, από τον διορισμένο Δήμαρχο της Δικτατορίας, συνεδριάζει, κατά κανόνα, το Δημοτικό Συμβούλιο.
Μόνη εξαίρεση αποτελεί η περίοδος της Κατοχής μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1950, επειδή το Ρολόι είχε επιταχθεί, για να στεγαστούν εκεί στρατιωτικές, κυρίως, Υπηρεσίες

Το λεξικό της Τρούμπας (Πειραϊκόν Λεξικόν)

Αλανιάρα = γυναίκα ρέμπελη του δρόμου 

Αλαμπουρνέζικα = αυτά που δεν βγάζεις νόημα. Κατά τον Μπαμπιώτη προέρχονται από την φυλή Μπουρνού του Σουδάν που όταν μιλάνε ακούγονται απλά ήχοι περίεργοι.

Άμπακο = αυτό που δεν έχει τέλος (έφαγε τον άμπακο). Βγήκε από τον Άβακα τον τρόπο που οι άραβες έκαναν υπολογισμούς, κάτι σαν μικρό κομπιουτεράκι, με χάντρες που μπορούν ωστόσο να κάνουν υπολογισμούς τεράστιους άνευ τέλους

Αντάμικα = αντρίκια, θαρραλέα

Αρκουδόμαγκας = ψευτόμαγκας

Ασίκης = ωραίος, λεβέντης

Βλάμης =  σταυραδελφός, παλικαράς, κουτσαβάκης,  εραστής, γενναίος

Βουβή = μαχαίρι 

Βουβουζέλας = αυτός που κάνει θόρυβο (όπως λέμε παπαρδέλας για αυτόν που μιλάει πολύ). Κατά συνέπεια η λέξη βουβουζέλα στο Μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής είναι λέξη "πειραϊκή". 

Γιαβάσης = ήρεμος, ψύχραιμος, αποφεύγει εντάσεις

Γιαβουκλού = μνηστή, ερωμένη

Γιαγκίνι = Σφοδρό ερωτικό πάθος

Γιάφκα = πρόκειται για ρωσική λέξη που σημαίνει το παράνομο στέκι που συγκεντρώνονταν οι κομμουνιστές για να προετοιμάσουν την επανάσταση του 1917

Γομάρια = τα γαϊδούρια αλλά στην Τρούμπα είχε την έννοια του σωματοφύλακα, του μπράβου που δεν καταλάβαινε τίποτα. Όπως τα γαϊδούρια που τα φορτώνεις και πάνε, έτσι κι αυτός "εαν τις έτρωγε" δεν έκανε πίσω.

Δαχτυλίθρες = παράνομο παιχνίδι εξαπάτησης, στο οποίο το θύμα  έπρεπε να βρει σε ποια από τις τρεις συνήθως δαχτυλίθρες, που είχε ο θύτης, βρισκόταν το στραγάλι, η φακή ή το ρεβύθι

Δερβίσης = Σωστός ιδανικός άντρας, μάγκας

Δίκοπη = Το αμφίστομο μαχαίρι

Εξωφυλαρούχας = το παιδί που είναι άμπαλο, δεν ξέρει μπάλα και γιαυτό όταν επιλέγουν του παίχτες στην αλάνα δεν τον θέλει κανείς και μένει να φυλάει τα ρούχα των υπολοίπων.Επίσης είναι αυτός που κάνει τον "καμπόη" μαζεύει δηλαδή τις μπάλες σκαρφαλώνοντας μάντρες. Στην εξωγηπεδική ζωή είναι αυτός που δεν έχει σοβαρό ρόλο.

Κασσαδόρος = ο διαρρήκτης

Κογιονάρω = εμπαίζω, ειρωνεύομαι

Κουμπούρι = το πιστόλι

Κουσελιάρης =  ο κουτσομπόλης

Κατσαβάκης = νταής, παλληκαράς

Κούφιο = το πιστόλι πάλι

Κοψοχρονιά = από τον κοψόχρονο άνδρα, δηλαδή αυτόν που πεθαίνει νωρίς βγήκε η λέξη αυτή που σημαίνει αυτό που φεύγει άδικα και χωρίς λόγο

Λαχανάδες = οι πορτοφολάδες

Λάχανα = τα πορτοφόλια

Λάζος = είδος μαχαιριού που διπλώνει

Λιμά = τα λόγια χωρίς σημασία

Μάγκας = ο σωστός άνδρας

Μαγκιόρος = Μεγάλος, ξεχωριστός

Μάλε βράσε = πρόκειται για έκφραση Πειραιωτών κρητικής καταγωγής που κατοικούσαν στην Καστέλα που μόλις μπλέκονταν με Μανιάτες προκαλούσαν φασαρίες. Ειδικά οι προερχόμενοι από τα Μάλια της Κρήτης μόλις τους προκαλούσαν οι Μανιάτες έβραζαν από θυμό

Μανίτα = Μέθοδος εξαπάτησης που εφαρμόζονταν όπως και ο "παππάς" σε αδαείς επαρχιώτες και μετανάστες

Μάπας = ο αργιλές

Μαστούρα = η χασισική μέθη

Ματσαράγκα = κατεργαριά

Μαύρης = χασίς

Μαχμούρικο = Βαρύθυμο, νωθρό, ζαλισμένο από αλκοόλ ή από άλλη αιτία

Μερακλής = Μανιώδης, παθιασμένος

Με γειά το κούρεμα = το κούρεμα αποτελούσε ειδικά στα χρόνια του Μεταξά μέσο τιμωρίας, επίσης τους άταχτους νέους τους κούρευαν με την ψιλή για να τους τιμωρήσουν. Έτσι όποιον έπιανε η αστυνομία για παραβάσεις περί "αλητείας" αφού τους κούρευαν πρώτα μετά έτρωγαν και μερικές ψιλές (φάπες). Έτσι έμεινε και σήμερα τους φρεσκοκουρεμένους να τους ρίχνουν φάπες στο σβέρκο "για το καλό"

Μόρτης =  συνώνυμο του Μάγκα

Μόκο = η σιωπή (κάνε μόκο)

Μπαγιόκο = Λεφτά, κομπόδεμα

Μπαλαμούτι = απάτη χαρτοπαικτική κυρίως

Μπαμπεσιά = η δόλια, η ύπουλη πράξη

Μπαρμπουτζής = αυτός που κουμαντάρει τυχερό παιχνίδι με ζάρι το οποίο ονομάζεται "μπαρμπούτι".

Μπαρμπούτι = τυχερό παράνομο παιχνίδι με ζάρια

Μπαχτσές = ο κήπος

Μπελαλής = αυτός που γίνεται συνεχώς αφορμή για καυγάδες, φασαρίες, ο δύστροπος

Μπιλαντέρια = τα αδέλφια

Μπιτιρίνι = η οργανωμένη μπαρμπουτιέρα

Μπουλασιλίκη = κόλλημα, επιμονή, πείσμα

Νταβατζής =  μαστρωπός

Νταής = παλληκαράς

Νταλκάς = δυνατή επιθυμία, πόθος

Νταμίρα = το φυτό Datura stramonium ή αλλιώς Τάτουλας που είναι πλούσιο σε αλκαλοειδείς ουσίες και ατροπίνη και χρησιμοποιούνταν ως υποκατάστατο του χασισιού

Ντερβίσης =  άντρας του κόσμου της μαγκιάς αλλά κλειστός τύπος σαν χαρακτήρας όπως ο μουσουλμάνος μοναχός δερβίσης που είναι γεμάτος μυστήριο

Ντέρτι = ψυχικός πόνος

Ντουζένι = το κέφι

Ντουνιάς =  ο κόσμος

Ντράβαλα = μπελάδες

Ξεφτέρι = το αρπακτικό πουλί κατά συνέπεια ο Ξύπνιος άνδρας

Παπατζής = αυτός που αεξαπατά θύματα παίζοντας με τα χαρτιά το παιχνίδι "παππάς"

Παπαγαλάκι = όπως το πτηνό παπαγάλος μπορεί να επαναλάβει κάτι που ακούει συνεχώς, έτσι και τύποι που το "έπαιζαν" μάγκες στον πειραιά αλλά δεν ήταν, μόλις τους έκαναν προσαγωγή στο τμήμα έλεγαν τι είχαν ακούσει στην "πιάτσα"

Πεζεβέγκης = ο Μαστρωπός (Ο πεζεβέγκης που τάχει στην πούγκα)

Πετσί = το πορτοφόλι

Πιάτσα = από την ιταλική λέξη piazza που σημαίνει πλατεία. Ήταν ο τόπος που συγκεντρώνονταν οι μάγκες

Ποδαράδες = παλιά ονομασία της Νέας Ιωνίας

Πούγκα = το κομπόδεμα

Πρεζάκιας  =  ο εξαρτημένος από ηρωίνη

Ρεφάρω = ξανακερδίζω όσα έχασα

Σεβνταλής = ο ερωτευμένος

Σεβντάς = ο ερωτικός καημός

Σεκλέτια = στεναχώρια

Σερέτης = ο δύστροπος, ο σκληρός, ο ευέξαπτος άνδρας

Σερετλίκι = η σκληρότητα

Σπαχάνι = από το Ισπαχάν της Περσίας

Συνάχης = άνδρας θυμωμένος, τσατισμένος ή υπό την επίδραση ναρκωτικών που λαμβάνονται από την μύτη

Σώτος = ο κερδισμένος

Ταρίφας = ο ταξιτζής

Τεκές = χασισοποτείο

Τεκετζής = ο ιδιοκτήτης του τεκέ

Τέρτσος  = ο χαμένος

Τεφαρίκι = το εκλεκτό πράγμα

Τζάμπα = δωρεάν

Τζαμπατζής = αυτός που δεν πληρώνει

Τζιμάνι = ο αξιαγάπητος, ο σεβαστός

Τουμπεκί = ο καπνός

Τσίφτης = στα αλβανικά είναι το γεράκι, και τσίφτηδες είναι αυτοί που είναι ξύπνιοι όπως τα αρπακτικά πουλιά

Τσίμα = Τσίμα τσίμα, επτανησιακή έκφραση που σημαίνει κοντά

Τουφατζής = αυτός που έχει κάνει φυλακή

Φάσκελο = η μούτζα. Προέρχεται από τον φάκελο που στέλνουμε (ταχυδρομούμε) κάτι σε κάποιον.

Φελέκι = Λέξη αραβικής προέλευσης που σημαίνει τύχη (γ...ώ το φελέκι μου δηλαδή την τύχη μου)

Φιλέτο = κατά κυριολεξία είναι η μικρή κλωστή. Επειδή συνήθιζαν να μαγειρεύουν τα καλά κρέατα δεμένα με σπάγκο έμεινε το φιλέτο να σημαίνει το καλύτερο.

Φούφουτος = σημαίνει ο άλφα, ο βήτα, ο τάδε, ο δείνα. Οι μάγκες όταν δεν ήξεραν το όνομα κάποιου αντί να πούνε το έκανε ο τάδε όπως έλεγαν οι καθώς πρέπει, απαντούσαν το έκανε ο Φούφουτος. Κατά άλλη εκδοχή προέρχεται από την πίεση που υπήρχε από την αστυνομία να "μιλήσουν" να δώσουν το όνομα του συνεργάτη τους έλεγαν όνομα το οποίο δεν υπήρχε.

Χαράμι = Μάταια, αυτό που πήγε άδικα. Βγήκε από το αραβικό χράμι που ενώ είναι κομψοτέχνημα και κεντητό οι μουσουλμάνοι το στρώνουν στο πάτωμα και πατάνε πάνω του για να προσευχηθούν.

Χαρμάνης = ο χρήστης χασίς που βρίσκεται σε κατάσταση στέρησης

Ψιλά =  τα λεφτά

Πηγή: γλωσσάρι διαδικτυακού ρεμπέτικου φόρουμ,

Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλου - Φυτράκη (εκδόσεις ελευθεροτυπία 1993)

"Η Κεντρική Αγορά του Πειραιά" της Νανάς Ιωαννίδου

Όλες οι πόλεις του κόσμου σ΄ Ανατολή και Δύση έχουν την αγορά τους την Κεντρική. Δεν γνωρίζω το σκεπτικό των ανθρώπων που πήραν εν μια νυκτί την απόφαση να μας την καταργήσουν και στην θέση της να βάλουν ένα πολυώροφο εξάμβλωμα, που δεν είναι συμβατό με το περιβάλλον, εξ ου και δεν λειτούργησε ουδέποτε. Ένας λερός τόπος είναι όποτε περνώ. Ουδέποτε ο Πειραιάς συνήλθε από αυτόν τον βίαιο τραυματισμό του. Πιθανόν μετά από περίπου εκατό χρόνια τότε, να ήθελε ανακαίνιση όχι όμως κατάργηση. Μια μουτζούρα στο περιβάλλον έγινε και ένα ψυχικό κενό νοιώσαμε. Όλοι οι αρχαίοι προγονοί μας, άφησαν μαρτυρίες για αγορά στον Πειραιά, που υπήρχε κοντά στη θάλασσα. Οι απόγονοί τους τα έκαναν όπως σε όλα "κεραμιδαριό".

Έχοντας έλθει από το ΄22 πολλοί Μικρασιάτες στον Πειραιά, σιγά σιγά η αγορά αυτή η Κεντρική θύμιζε λίγο την πατρίδα τους, με στενά σοκκάκια και πολλά σουσούμια τους!

Φτωχομάνα τη λέγαμε, γιατί είχε καλές τιμές και εύρισκες ότι ήθελες. Ο πατέρας μου ήταν από την Αττάλεια, μ΄ έπαιρνε στα χρόνια του '50 από το χέρι με τα πόδια κάθε 15 μέρες, με μια καμποτένια πελώρια τσάντα να πάμε στην αγορά, από το Μοσχάτο μέσω Νέου Φαλήρου.

Άνθρωπος Ανατολίτης ήθελε πάντα να ψωνίζει ο ίδιος, να πίνει το ουζάκι του, να λέει δύο κουβέντες με τον αδελφό του, που είχε ραφτάδικο στη Τσαμαδού απέναντι από το νέο τώρα Ταχυδρομείο, σπουδαίος ράφτης, Χρυσόστομος Ιωαννίδης λεγόταν.

Ύστερα κατηφορίζαμε, πηγαίναμε μέσα στην κεντρική αγορά, όπου ένας αδελφός της μητέρας μου ο Κώστας, είχε καφενεδάκι 2 επί 2 στο δεύτερο σοκκάκι κοντά στην παραλία, δύο τραπεζάκια έξω, ένα μέσα! Δίπλα του ένα κουρείο με δύο κουρείς το ίδιο μικρό. Είχε τέσσερις καρέκλες έξω στο σοκκάκι και άνδρες πάντα να περιμένουν. Πιο κει αριστερά ένα μαγαζί παγοποιείου μοίραζε κολώνες πάγου στην αγορά. Απέναντι από το θείο μου, η ψυχή μου! Ένα μικρό μαγαζάκι που έφτιαχνε εκείνη την ώρα μπροστά σου με ιεροτελεστία το προσωπικό σου σουβλάκι με ηρεμία, πεντανόστιμο ο Γιώργος  Έφτιαχνε τη φωτίτσα, έκοβε το κρεατάκι, το έβαζε σε δύο σιδερένιες σουβλίτσες αφού ψηνότανε, έκοβε κρεμμυδάκι, μαϊντανό, ντοματούλα και κόκκινο πιπέρι κι αλάτι, μου το δίπλωνε στην αλάδωτη ζεστή πιτούλα, καθόμουνα στην καρέκλα του θείου μου στο σοκκάκι, ε, και μίλαγα με το Θεό!

Στην Κεντρική Αγορά του Πειραιά το 1931 όταν κυριαρχούσαν τα δράμια και οι οκάδες

Βλέπετε ακόμα και τα παιδιά έτρωγαν μερακλίδικα κι όχι καννιβαλίστικα fast food! με μπόλικο essence του τίποτα! Αριστερά του θείου μου ήταν μια μπυραρία μεγαλούτσικη του Θανάση Τζατόπουλου. Το μεσημέρι αλλά και το βράδυ μου έλεγε ο θείος, έπαιζαν και όργανα. Στη γωνιά του σοκκακιού προς την Τσαμαδού τα κοτοπουλάδικα, με ζωντανές κότες στα καφάσια! Διάλεγες μια και επί τόπου έκανες αγορά αν την ήθελες ζωντανή ή σφαγμένη, αλλά και αυγουλάδικα γύρω τριγύρω και κουνελάκια ζωντανά κι αυτά στα καφάσια!

Ο μεγάλος χαβαλές στο forte από φωνές γινόταν στα ψαράδικα. Ήταν στην κεντρική πύλη σε τρεις σειρές. Ότι λαχταρούσες εύρισκες και σε καλές τιμές και πάντα φρέσκο. Τον ψαρά και ιστορικό στιχουργό, γνωστή μποέμικη φυσιογνωμία Ν. Μάθεση, τον είχα γνωρίσει, τον έβλεπα πολλές φορές και βέβαια τότε δεν ήξερα ότι ήταν στιχουργός, αλλά έπινε καφεδάκι στον θείο μου και μου έκανε εντύπωση η παρουσία του που ήταν καλοντυμένος και έμοιαζε σαν ηθοποιός, όμορφος άντρας κι όπως έλεγε ο θείος μου "μάγκας και σπαθί". Από αριστερά από την είσοδο της παραλίας υπήρχαν και τα κρεοπωλεία κι εδώ fortissimo οι φωνές! Εκεί ο πατέρας εύρισκε του γούστου του κατσίκι όπου έφτιαχνε σουτζούκια μυρωδάτα για το σπίτι μας, έπαιρνε και έντερο στεγνό αποξηραμένο για να φτιάξει τα μυρωδάτα μεζεκλίκια του. Γύρω τριγύρω τα εδώδιμα και αποικιακά! Τυράδικα βουτυράδικα, λαδάδικα, παστουρματζίδικα, ζαχαροπλαστείο "η Αλάσκα". Μικρά μεγάλα παντοπωλεία και με όλα τα προϊόντα χύμα, όσπρια, ζάχαρη, αλεύρι, μπακαλιάρο παστό, χαλβάδες, μακαρόνια χύμα, πελτέδες  χύμα, θρεψίνες κι όλα τα αφεψήματα του κόσμου, με κορώνα μας τον καφέ Λουμίδη στη Τσαμαδού με τον παπαγάλο στη είσοδό του. Εκεί στην Τσαμαδού ήταν και τα χορταράδικα και  φρουτάδικα και δίπλα τους η πάντοτε γεμάτη μπυραρία του Καλόξυλου με εξαιρετικούς μεζέδες. Εκεί έπαιρνε ο πατέρας το ούζο του με το μεζέ, κι έφερναν σ΄ ένα πιατάκι χαψάκια τηγανιτά, ελίτσες, ντοματούλα και δύο ψητές μικρές καραβίδες με ψωμάκι. Εννοείται έπεφτα με φόρα κι ας είχα φάει το σουβλάκι μου!

Υπήρχαν μέσα στην αγορά κι άλλα ποτοπωλεία, ουζάδικα με μεζεδάκια, αλλά έβλεπα μόνο άνδρες επί το πλείστον. Όταν μεγάλωσα τα επισκέφθηκα είχαν μοναδικό χρώμα Ανατολής, με φίνους μεζέδες σε μικρά πιατάκια.  Ο πατέρας αγόραζε από αυτά χύμα, κονιάκ, ούζο αλλά και λικέρ στα μπουκάλια που κουβαλούσαμε από το σπίτι. 

Εκεί κοντά ήταν και ο Καλημερατζής, για κάλτες, εσώρουχα, μαγιό στη Τσαμαδού και τι δεν είχε αυτό το μαγαζάκι με το παταράκι του, αλλά και εκατοντάδες άλλα μαγαζιά μικρά μεγάλα τριγύρω, χονδρική ή λιανικής μέχρι και χύμα φύλλο για καταΐφι και μπακλαβά, αλλά και τριγύρω τα μικρά καταστήματα κοσμημάτων, όλα δούλευαν σαν τέλειο ρολόι. Παρακάτω ο Χουτόπουλος που ψωνίσαμε τις προίκες μας, από πιάτα, σερβίτσια, μαχαιροπήρουνα και κρύσταλλα και πιο κει οι αφοί Ιωσηφίδη με τα υφάσματα που μας έραβαν οι μοδίστρες, το blue jean για όλες τις χρήσεις ακόμα αργούσε!

Τα τσαρουχάδικα στην παραλία, που είχαν κρεμασμένα σε κονταράκια με σπάγγο τα παπούτσι αντί βιτρίνας, και που αγοράζαμε παπούτσια και παντόφλες κι άρχιζαν από το κτίριο του ΝΑΤ της παραλίας. Μέσα σ΄ όλα τούτα, τις φωνές, τα παραγγέλματα, τις ανάσες, ήταν και τα φουγάρα των πλοίων για να μας αναγγείλουν με το σφύριγμα, το σαλπάρισμά τους με την μπασαδούρα βοή τους. Αλλά και οι μεταφορείς των τρίκυκλων ή των ξύλινων καροτσιών με τους ανθρώπους για θελήματα με ντρίλινα παντελόνια και τραγιάσκα και μ΄ ένα τσιγάρο στο αυτί μονίμως! ε, βέβαι και το τραμ το 21 που πήγαινε Άγιο Βασίλειο και χτύπαγε μπροστά από τους διαβάτες της αγοράς, ένα καμπανάκι, να το προσέχουν!

Όταν ερχόταν ο 6ος αμερικανικός στόλος, έπηζε η αγορά από τσιγάρα Lucky Strike και Camel και όταν έρχονταν ο Γαλλικός από Gauloises και Gitanes!

Τότε κάπνιζε ο πατέρας μου και του άρεσαν τα Camel. Στο μαγαζάκι του θείου μου περνούσαν διαβαστεροί τουρίστες! Όλο και κάτι άφηναν. Έτσι πέρασαν στα χέρια μου και εξαιρετικά τουριστικά βιβλία της Ευρώπης των εκδόσεων "Nagel" του '52,'53,'54 και διάφοροι χάρτες μοναδικοί τώρα, κι απεικονίζουν μια Ευρώπη με άλλα σύνορα!

Ένα μελισσοβούισμα ζεστής ζωής στ΄ ανθρώπινα μέτρα κι όλοι μεταξύ τους γνωστοί και φίλοι, γιατί ψωνίζαμε κι άκουγες τα μικρά τους ονόματα "Γεια σου Γεράσιμε, έχω εξαιρετικό κατσίκι σήμερα", "Κώστα μου διάλεξε!" όχι αυτά τα απρόσωπα σουπερμαρκετάδικα της πλαστικής αφθονίας και της απέραντης ερημιάς. Στο γυρισμό, ο άλλος θείος μου Νείλος, μας έπαιρνε με το σκεπαστό Zundapp τρίκυκλό του, που έκανε μεταφορές στην αγορά. Εγώ δίπλα του στριμωγμένη, ο πατέρας πίσω με την τσάντα γεμάτη σ΄ ένα σκαμνί καθισμένος, πέντε λεπτά δρόμο το ταξίδι ως το Μοσχάτο! Άλλοτε όμως μας πήγαινε στα Ταμπούρια, στην Έβρου, εκεί ήταν το πατρικό του πατέρα μου, χαράς ευαγγέλια για μένα, ανάμεσα στις Ανατολίτισσες θείες μου να φάω γλυκό του κουταλιού σ΄ όλα τα χρώματα!

Ποιος να μου το έλεγε, ότι όλες αυτές οι εικόνες θα έγραφαν στα χρόνια της αθωότητας μέσα μου και θα ήταν κομμάτι από την ιστορία της κεντρικής αγοράς του Πειραιά. Αν πείτε τέτοιες μέρες των γιορτών; Η χαρά της ζωής! Μια συναυλία Energiko! Με θεατές και συμμετέχοντες ολόκληρο τον Πειραιά και τις γύρω συνοικίες. Αιδώς άχρηστοι, Αργείοι, ανιστόρητοι. Θέλουμε την αγορά μας!

Με το εξάμβλωμά σας γκρεμισμένο. 

   Νανά Ιωαννίδου

Πόλυ Πάνου 1940 – 2013

Ελληνίδα τραγουδίστρια, μία από τις σημαντικότερες φωνές του λαϊκού τραγουδιού.

Η Πολυτίμη Κολιοπάνου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 28 Οκτωβρίου 1940, αλλά μεγάλωσε στην Πάτρα. «Νονός» του καλλιτεχνικού της ονόματος ήταν ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο άνθρωπος που την ανακάλυψε στην Πάτρα και έμελλε να της αλλάξει τη ζωή.

Η σχέση της με το λαϊκό τραγούδι ξεκινά από τα μικράτα της. Μαθήτρια του δημοτικού ακόμη, κάνει σκασιαρχείο από το σχολείο και πηγαίνει στα Ψηλαλώνια της Πάτρας, για να ακούσει τα καινούργια τραγούδια της εποχής. Δεκάχρονη παιδούλα εντυπωσιάζει με τις φωνητικές της ικανότητες, όταν στο μαγαζί όπου εμφανιζόταν ο Σταύρος Τζουανάκος, ανεβαίνει στο πάλκο και τραγουδά τη Συλβάνα του Μανώλη Χιώτη. Αργότερα, κρυφά από τους γονείς της, συμμετέχει σ' ένα διαγωνισμό ταλέντων της πόλης, στον οποίο τραγουδά τη Μητέρα του Φώτη Πολυμέρη και διακρίνεται ανάμεσα σε 260 παιδιά, παίρνοντας το πρώτο βραβείο. Οι εφημερίδες τότε γράφουν για τη «μικρή Πατρινοπούλα, το παιδί θαύμα που πήρε το πρώτο βραβείο».

Ένα χρόνο μετά από το διαγωνισμό, βρίσκεται στην Πάτρα για εμφανίσεις ο νεαρός τότε και ταλαντούχος Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Έψαχνε εναγωνίως για νέα τραγουδίστρια, αφού η τραγουδίστρια του συγκροτήματός του, τους είχε εγκαταλείψει. 

Τότε, τυχαία σ' ένα κουρείο της γειτονιάς της, έμαθε για τη μικρή Πολυτίμη με το «χρυσό λαρύγγι», όπως την αποκαλούσε και ο ίδιος αργότερα. Τη βρήκε, την άκουσε να τραγουδά τα «βαριά» του Τζουανάκου και τα «ελαφρά» του Πολυμέρη και αμέσως της ζήτησε να τον ακολουθήσει.

Ταξίδεψαν μαζί στη Πάτρα, στο Αγρίνιο και μετά στην Αθήνα, στα δισκογραφικά στούντιο της Κολούμπια, πάντα με τη συνοδεία της μητέρας της και παρά την αντίθετη γνώμη του πατέρα της. Οι άνθρωποι της δισκογραφικής εταιρείας εντυπωσιάστηκαν από τη σπάνια φωνή της κι ένας από τους παραγωγούς αναφώνησε: «Γρηγόρη μου, μού ‘φερες μια Βέμπο του λαϊκού τραγουδιού!».

Το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε, το έγραψε ο Μπιθικώτσης και είχε τίτλο Πήρα τη στράτα την κακιά (1952). Ακολούθησε τοΝα πας να πεις της μάνας μου (1956) τουΓιώργου Ζαμπέτα. Η σημαντική αυτή ερμηνεύτρια τραγούδησε πολλά από τα καινούργια τραγούδια όλων των κορυφαίων λαϊκών συνθετών της δεκαετίας του '50. Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Μπάμπης Μπακάλης θα της γράψουν τα καινούργια τραγούδια, με τα οποία θα αναδειχτεί στη δισκογραφία και στο πάλκο.

Πολλά απ’ αυτά θ’ αντέξουν να τραγουδιούνται μέχρι και σήμερα, όπως τα Μες στην πολλή σκοτούρα μου, Τα λιμάνια και Παίξε Χρήστο το μπουζούκι του Βασίλη Τσιτσάνη,Φέρτε μια κούπα με κρασί, Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει, Άσε πρώτα να ξεχάσω και Τα αδέλφια δε χωρίζουνε του Απόστολου Καλδάρα, Σβήσε το φως να κοιμηθούμε του Γιάννη Παπαϊωάννου, Πάρε το δαχτυλίδι μου και Καυγαδάκι του Γιώργου Μητσάκη, Άλλα μου λεν τα μάτια σου και Ένα σφάλμα έκανα του Θόδωρου Δερβενιώτη, Εσένα δε σου άξιζε αγάπη του Γιάννη Καραμπεσίνη.

Η Πόλυ Πάνου ήταν η πρώτη που τραγούδησε τα Παιδιά του Πειραιά, που αργότερα έγινε μεγάλη επιτυχία και ήταν ο ίδιος ο Χατζιδάκις που την κάλεσε στο τηλέφωνο και της είπε: «Έχω, Πόλυ, γραμμένο ένα τραγούδι για σένα». Από το 1966 έως το 1972 ασχολήθηκε και επιχειρηματικά με τη δισκογραφία, δημιουργώντας με τον Πάνο Γαβαλά την εταιρεία Βεντέτα.

Η Πόλυ Πάνου έφυγε από τη ζωή στις 27 Σεπτεμβρίου 2013, σε ηλικία 72 ετών. Το τελευταίο διάστημα της ζωής της αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας, λόγω της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας από την οποία έπασχε και νοσηλευόταν σε νοσοκομείο της Αθήνας.

Ιωάννης Καποδίστριας 1776 – 1831

Ο Κόμης Ιωάννης Καποδίστριας (ρωσικά: граф Иоанн Каподистрия, ιταλικά: Giovanni Capodistria,^[1] Κέρκυρα, 10 Φεβρουαρίου1776 – Ναύπλιο 9 Οκτωβρίου ή 27 Σεπτεμβρίου, με το Ιουλιανό ημερολόγιο, 1831) ήταν Έλληνας διπλωμάτης και πολιτικός. Διετέλεσε υπουργός εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και αργότερα πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας κατά τη μεταβατική περίοδο και ενώ τελούσε υπό την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων.

Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια με πολιτική παράδοση γι' αυτό και αναμείχθηκε με την πολιτική ήδη από το 1803, οπότε και διορίστηκε γραμματέας της επικράτειας της Ιονίου Πολιτείας. Με την κατάληψη των Επτανήσων από τους Γάλλους αποσύρθηκε και εντάχθηκε στη ρωσική διπλωματική υπηρεσία. Εκεί ανέλαβε σημαντικές θέσεις καταφέρνοντας να αναδειχθεί σε υπουργό εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας από το 1815 έως το 1822, οπότε και υποχρεώθηκε σε παραίτηση λόγω της επανάστασης του 1821. Στις 14 Απριλίου 1827 η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας τον επέλεξε πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας, θέση από την οποία ήρθε σε τριβή με τους τοπικούς αξιωματούχους με αποτέλεσμα τη δολοφονία του στις 9 Οκτωβρίου 1831 στο Ναύπλιο από τον αδελφό και τον γιο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, σε αντίποινα της φυλάκισης του τελευταίου. Ως κυβερνήτης της Ελλάδας προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ανόρθωση της κρατικής μηχανής, καθώς και για τη θέσπιση του νομικού πλαισίου της πολιτείας, απαραίτητου για την εγκαθίδρυση της τάξης. Επίσης, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση

Η καταστροφή του Παρθενώνα απο τον Μοροζίνι - 26 Σεπτεμβρίου 1687

Η εκστρατεία του Μοροζίνι και η πολιορκία της Ακρόπολης.
   Στα 1685 η Βενετία ήταν μεγάλο κράτος. Ήταν θαλασσοκράτειρα όπως περίπου σήμερα ή Αγγλία. Η Ελλάδα ήταν τότε επαρχία τουρκική, και η Βενετία ήθελε να την κατάκτηση. Στέλνει λοιπόν η Βενετία στην Πελοπόννησο τον αρχιστράτηγο Μοροζίνη με στρατό 10.000 άνδρες να την κυριέψει. Από το στρατό αυτό 4.000 άνδρες ήταν μισθοφόροι, Γερμανοί και άλλοι ευρωπαίοι με αρχηγό τον κόμη Καινιξμάρκ από τη Σουηδία παν φημιζόταν ως άριστος. στρατιωτικός. Η Πελοπόννησος κυριεύεται εύκολα από τον Μοροζίνη, γιατί τον βοήθησαν και οι Έλληνες κάτοικοί της. Ό Μοροζίνης σταθμεύει με το στρατό του στην Κόρινθο και σκέφτεται, αν πρέπει να προχώρηση στην Αττική. Στα 1686 οι Αθηναίοι στέλνουν στην Κόρινθο κρυφά επιτροπή και προσκαλούν το Μοροζίνη να πάει να καταλάβει την Αθήνα. Τον βεβαιώνουν ότι θα τον συνδράμουν με τρόφιμα και με πολεμιστές.

Ό στόλος της Βενετίας μεταφέρει το στρατό του Μοροζίνη κάνοντας το γύρο της Πελοποννήσου και αγκυροβολεί στο Καλαμάκι του Ισθμού.Οι Τούρκοι αγγαρεύουν τους Έλληνες της Αθήνας και επισκευάζουν βιαστικά τα τείχη της Ακρόπολης. Γκρεμίζουν το ναό της Απτέρου Νίκης και με τις πέτρες του χτίζουν πυροβολείο στο ίδιο μέρος.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 1687, το πρωί, οι Τούρκοι είδαν από την Ακρόπολη τον βενετικό στόλο στον Πειραιά να αποβιβάζει στρατό και πολεμοφόδια και τους έπιασε φόβος και τρόμος. Τρέχουν με τα γυναικόπαιδα τους με κλάματα στην Ακρόπολη φορτωμένοι με ρούχα και τρόφιμα. Είναι 2.500 ψυχές.

Ο τουρκικός στρατός (500 στρατιώτες), γυρίζει τα χριστιανικά σπίτια και μαζεύει τους Έλληνες για να μεταφέρουν στην Ακρόπολη πολεμοφόδια και τροφές για 3.000 άτομα (2.500 λαό και 500 στρατό )και διάφορα έπιπλα Ως το μεσημέρι είχαν όλα μεταφερθεί. Στην πόλη της Αθήνας έμειναν μόνοι οι Έλληνες κάτοικοί της 7.000- 7.500. ψυχές που έτρεμαν κι αυτοί από το φόβο τους, γιατί περίμεναν από ώρα σε ώρα στρατό τουρκικό από τη Θήβα με το Σερασκέρη, ο οποίος θα στρατοπέδευε στα σπίτια τους. Φοβούνταν ακόμη ότι οι Τούρκοι θα κατέβαιναν από την Ακρόπολη, να λεηλατούν και να σφάζουν όποτε ήθελαν. Έκρυψαν, λοιπόν, οι Αθηναίοι τα πολύτιμα τους πράγματα στο χώμα, σε λάκκους και σε πηγάδια και περίμεναν την τύχη τους.

Ο Μοροζίνι

23 Σεπτεμβρίου 1687 ο στρατός του Μοροζίνη ξεκινά από τον Πειραιά με κανόνια για την Αθήνα. Αλίμονο, όμως! Ό μικρός αυτός στρατός της Βενετίας ο οποίος διαφήμιζε ότι πολεμά για να ελευθέρωση τους χριστιανούς από τους βαρβάρους, έγινε φοβερός, όπως ο μεγάλος στρατός του Ξέρξη.
Ο μεγάλος στρατός του Ξέρξη έκαψε τον εκατόμπεδο του Παρθενώνα.
Ο μικρός στρατός του Μοροζίνη ανατίναξε τον Παρθενώνα.

Ο μικρός στρατός του Μοροζίνη υπερτέρησε το μεγάλο στρατό του Ξέρξη σε βαρβαρότητα!
Την νύχτα ό Καίνιξμαρκ ως αρχηγός της πολιορκίας τοποθετεί στο μεταξύ των λόφων Φιλοπάππου - Πνύκας:
15 κανόνια στη σημερινή εκκλησούλα του Αι - Δημήτρη του Λουμπαρδιάρη.
9 κανόνια λίγο πιό πέρα στην Πνύκα.
3 μεγάλους όλμους τοποθετεί κάτω από τον Άρειο Πάγο κοντά στο σημερινό Αι-Διονύση, και
2 άλλους μεγάλους όλμους κατά το τέρμα της σημερινής, οδού Βουλής και Κυδαθηναίων όπου περίπου ή σημερινή εκκλησία Σωτήρα του Λυκοδήμου.
Οι Τούρκοι είχαν 10 κανόνια επάνω στους τοίχους του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού και τοποθετούσαν αλλά στο ναό Απτέρου Νίκης (πού τον είχαν οχυρό) και άλλα στα Προπύλαια.
Ή Ακρόπολη ήταν - στοιβαγμένη από 3.000 Τούρκους, στρατό λαό και γυναικόπαιδα. Τριακόσια περίπου σπιτάκια πού ήταν επάνω στην Ακρόπολη ήταν γεμάτα και το ύπαιθρο γεμάτο από σωρούς επίπλων, ρούχων, τροφίμων, γυναικόπαιδων και δεν μπορούσε να βάδιση άνθρωπος- χωρίς να πατήσει επάνω τους.
Η μπαρούτη και οι αποθήκες των τροφίμων (λάδι, κρασί, στάρι) ήταν κυρίως στον Παρθενώνα και λίγη μπαρούτη στα Προπύλαια, γιατί οι βόμβες δεν μπορούσαν να τρυπήσουν τους τοίχους τους.
Όλη αυτή τη νύχτα (23 Σεπτεμβρίου 1687) οι Τούρκοι κτυπούν με τα 10 κανόνια (του Ωδείου) τους Ενετούς στον "Αι - Δημήτρη Λομπαρδιάρη για να τους εμποδίσουν να στήσουν το κανόνια τους και σκότωσαν 15 στρατιώτες και ένα ταγματάρχη.
24 Σεπτεμβρίου 1687 τα κανόνια των Ενετών αρχίζουν να κτυπούν την Ακρόπολη με ομοβροντίες. Ό αξιωματικός που διευθύνει τις πυροβολαρχίες δεν ξέρει να κανονίσει τη γέμιση των κανονιών και άλλες βόμβες χτυπούσαν χαμηλά στις σκάλες των Προπυλαίων και άλλες ξεπερνούσαν την Ακρόπολη και έπεφταν στα σπίτια της Πλάκας γύρω στο σημερινό Φανάρι του Διογένη.

Άλλοι στρατιώτες και μηχανικοί έφτασαν τη νύχτα στη βορινή, πλευρά της Ακρόπολης στη σπηλιά Ά-γραύλου και άρχισαν να κάνουν υπόνομο στο βράχο της Ακρόπολης για να την ανατινάξουν! Οι Τούρκοι τους κατάλαβαν και σκότωσαν τον διευθυντή μηχανικό τους και πολλούς στρατιώτες. Και η εργασία σταμάτησε ! Οι Ενετοί κανονιοβολούν αδιάκοπα την Ακρόπολη χωρίς να την πετυχαίνουν!
25 Σεπτεμβρίου 1687, κανόνισαν τη βολή τους. Χτυπούν τα Προπύλαια να τα χαλάσουν. Μία βόμβα μπήκε στα Προπύλαια σε διαμέρισμα που ήταν μικρή αποθήκη με μπαρούτη. Ή μπαρούτη πήρε φωτιά και ιδού το πρώτο θύμα: Τεράστιες φλόγες φωτιάς φωτίζουν τον ουρανό και ένα τμήμα των Προπυλαίων γκρεμίζεται. Και ενώ οι τεράστιες φλόγες φωτίζουν την Ακρόπολη και τους γύρω λόφους, οι Ιταλοί στρατιώτες του Μοροζίνη και οι Γερμανοί μισθοφόροι του, τρελοί από χαρά φωνάζουν: "Βίβα λα νόστρα ρεμ-πούμπλικα = Ζήτω ή δημοκρατία μας!". - Νίκη! Ζήτω ο μέγας κόμης Καίνιξμαρκ!".
           

 Η καταστροφή του Παρθενώνα
26 Σεπτεμβρίου 1687, όλες οι πυροβολαρχίες με συγκεντρωτικό πυρ εξακολουθούν να χτυπούν τα Προπύλαια για να τα ρίξουν, για να μπουν από εκεί οι Ενετοί στην Ακρόπολη. Το απόγευμα όμως ή διαταγή αλλάζει και δίνεται νέα με το παράγγελμα: Όλα τα κανόνια "χτυπάτε τον Παρθενώνα!".
Γιατί ή μεταβολή αυτή;
Γιατί πιθανόν κάποιος Έλληνας όμηρος ή Τούρκος στρατιώτης κατέβηκε από την Ακρόπολη κρυφά και πήγε στους Ενετούς και τους Είπε ,ότι ο Παρθενώνας; είναι ή γενική αποθήκη της μπαρούτης και των τροφών των Τούρκων.
Ό βομβαρδισμός συνεχίζεται ως το βράδυ: Όλα τα κανόνια και οι όλμοι χτυπούν από τέσσερα μέρη τον Παρθενώνα!
Νύχτωσε. Είναι πανσέληνος, ο ουρανός των Αθηνών αιθριώτατος και ο ορίζοντας διαυγής. Οι γύρω λόφοι και τα βουνά της Αττικής ορατά, μάρτυρες του δράματος πού έμελλε να συμβεί...

Επάνω στον Ιερό Βράχο έστεκε μεγαλοπρεπής και ακλόνητος κυρίαρχος της Ακρόπολης ο Παρθενώνας ο ναός της Παλλάδας Αθηνάς. Ούτε ο μιναρές στη δυτική γωνιά του, ούτε τα γύρω του βρωμερά τουρκικά κτίρια αμαύρωναν την πάλλευκη αγνότητα και μεγαλοπρέπεια του. Οι θεοί του Ολύμπου που τους σκάλισε το χέρι ενός Φειδία, στέκουν γαλήνιοι και ατάραχοι στα αετώματα του.
Δύο χιλιάδες εκατό τριάντα εφτά χρόνια στέκει εκεί επάνω έτσι ο Παρθενώνας, η θεία αυτή δόξα της ανθρώπινης μεγαλοφυΐας. Κατά το διάστημα αυτό είδε βάρβαρους επιδρομείς Ασίας και Ευρώπης να ρυπαίνουν τους βωμούς του, να τον χτυπούν με μανία, αλλά να μη μπορούν να τον καταστρέψουν!
'Η ώρα ήταν πλέον μισή μετά τα μεσάνυχτα της 26 προς την 27 2επτεμβρίου 1687, όταν από κάποιο φεγγίτη της στέγης του Παρθενώνα, που είχαν ξεχάσει να φράξουν οι Τούρκοι, έπεσε, μία βόμβα μέσα ακριβώς στη μεγάλη αποθήκη της μπαρούτης.

Μία φοβερή έκρηξη κλόνισε από τη ρίζα τον Ιερό Βράχο. Το λεκανοπέδιο της Αττικής χόρεψε όλο σαν από μεγάλο σεισμό. Τεράστιες φλόγες ξεπήδησαν από την κορυφή της Ακρόπολης προς τα ύψη και ο ουρανός της Αττικής φωτίσθηκε με λάμψεις κόκκινες σαν κόλαση. Ο Παρθενώνας σκεπαζόταν από τις φλόγες! Οι θεοί του Ολύμπου γίνονταν κομμάτια και έπεφταν με πάταγο από τους αιθέριους θρόνους τους. Ό ναός της Παλλάδας σωριαζόταν κάτω και τα συντρίμματά του έφτασαν μέχρι των στρατοπέδων των Ενετών!
Το θέαμα των φλογών, οι κρότοι των τινασσομένων Ιερών μαρμάρων του Παρθενώνα, οι αλαλαγμοί 2.500 γυναικόπαιδων της Ακρόπολης, ή κόλαση αυτή που παρουσιαζόταν στα μάτια των στρατιωτών του Μο-ροζίνη γέννησε τόσον ενθουσιασμό μεταξύ τους ώστε να αγκαλιάζονται και να φιλιόνται για το ανέλπιδο κατόρθωμα τους και να φωνάζουν: "Ζήτω ή δημοκρατία μας! Ζήτω 6 Καίναξμαρκ!".·
Μ. Στασινόπουλος

Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης

Η 26η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης, αφιερωμένη στο δικαίωμα της γυναίκας για τη στιγμή που θα αποφασίσει να αποκτήσει παιδί, αποφεύγοντας πιθανή ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες, με κυριότερη την έκτρωση.

Η απελευθέρωση της γυναίκας, η φιλελευθεροποίηση των σεξουαλικών σχέσεων, η μάστιγα του Aids και τα δημογραφικά στοιχεία, είναι μερικές από τις παραμέτρους που δημιουργούν νέα δεδομένα και απαιτήσεις για την ανάγκη λήψης αντισυλληπτικών μέτρων.

Στη χώρα μας, ο δείκτης γονιμότητας παραμένει χαμηλός, ενώ σε υψηλά επίπεδα κινείται ο αριθμός των εκτρώσεων, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, λόγω της συχνότερης χρήσης προφυλακτικού, έχει μειωθεί κατά 25%. Κάθε χρόνο καταγράφονται 150.000 εκτρώσεις.

Σήμερα, σε όλη την Ευρώπη, πλην της Ελλάδος, η πλέον δημοφιλής και ασφαλής μέθοδος αντισύλληψης είναι το αντισυλληπτικό δισκίο. Είναι η μέθοδος που προσφέρει σχεδόν πλήρη αντισυλληπτική προστασία και θεωρείται ως ένα από τα πλέον αυστηρά επιστημονικά ελεγμένα φάρμακα στον κόσμο.

75 εκατομμύρια κυήσεις σ' όλο τον κόσμο είναι ανεπιθύμητες, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Από αυτές, 45 εκατομμύρια οδηγούνται στην έκτρωση, ενώ 20 εκατομμύρια γίνονται κάτω από μη ασφαλείς συνθήκες.

Τουλάχιστον 585 χιλιάδες γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο από επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, ενώ οι μισοί από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν υπήρχαν διαθέσιμες και επαρκείς υπηρεσίες με μέσα αντισύλληψης.